Stanje u
kome crvena krvna zrnca iz bilo kog razloga imaju ograničenu sposobnost za
transport kiseonika je poznato kao anemija. Pritom, jedan od najčešćih uzroka
anemije koji je povezan sa ishranom jeste nedostatak gvožđa, ali mali broj
ljudi zna da anemija može biti posledica i drugih nedostataka u ishrani kao što
su nedostatak vitamina B12, B9, B6, proteina i vitamina C, zatim posledica
uzimanja određenih lekova, infekcije, posledica dijalize krvi kod bubrežnih
bolesnika, oboljenja vitalnih organa koji su potrebni za stvaranje i sazrevanje
crvenih krvnih zrnaca, krvarenja i slično.
Anemija
koja je posledica nedostatka gvožđa je poremećaj koji se češće javlja kod osoba
ženskog pola u reproduktivnom periodu i kod osoba koje pripadaju nižem
socijalnom staležu. Simptomi anemije
su uzrokovani nedovoljnom prilivom kiseonika u telesna tkiva i prepoznaju se
kao malaksalost, nesposobnost za fizički i umni rad i oslabljenost imunog
sistema. Obično je kod anemičnih osoba koža bleda, rad srca ubrzan a kod osoba
kod kojih anemija traje dugo javljaju se i promene na noktima, na kosi i u
usnoj duplji.
Prva
mera koja se primenjuje kod anemičnih osoba je obično upotreba suplemenata koji
sadrže gvožđe. Pritom, gvožđe je više dostupno za preuzimanje u crevima ukoliko
se ovi preparati uzimaju na prazan stomak, što kod velikog broja ljudi može
izazvati nelagodnost, bol u želucu i probleme sa varenjem, pa je najbolje ako
se anemija može rešiti korekcijom ishrane.
Zdrava
odrasla osoba koristi svega 5-10% ukupnog sadržaja gvožđa iz hrane koju pojede,
a u situacijama kada je unos gvožđa nizak organizam se prilagođava tako što
povećava preuzimanje od 3 do 6 puta. Iako je široko rasprostranjeno u raznim
vrstama hrane, gvožđe se najbolje koristi iz namirnica životinjskog porekla kao
što su crveno meso i riba, jer se u ovim namirnicama nalazi u specifičnom tkz.
hem obliku. Non-hem oblik gvožđa koji se nalazi u jajima, žitaricama, voću i
povrću se teže preuzima u crevima.
Preuzimanju
gvožđa u crevima značajno doprinosi i vitamin C tako što vezuje gvožđe i stvara
kompleks koji lakše prolazi crevnu barijeru. S druge strane, suprotan učinak
ima prisustvo oksalata i fitata, koji se nalaze u integralnim proizvodima i
soji, pa integralni hleb i soju ne treba kombinovati sa crvenim mesom i ribom. Osim
što je potrebno da povećaju unos crvenog mesa, ribe i vitamina C, anemične
osobe treba da izbegavaju unos koka-kole, čokolade, crnog vina, kafe i čajeva
za vreme ili neposredno posle jela. Razlog je taj što tanin iz ovih napitaka
smanjuje dostupnosti gvožđa u crevima za čak 50% zbog stvaranja nerastvornog
kompleksa.
SSS.
No comments:
Post a Comment