Nakon
što jedemo, šećer u krvi poraste a zatim se luči hormon pankreasa, insulin.
Insulin šećer uvodi u ćelije, obezbeđuje njihovu ishranu i snižava nivo šećera
u krvi. Zdrava ishrana podrazumeva upotrebu onih namirnica koje ne dovode do
naglih promena šećera u krvi, a ova karakteristika namirnica se nekad
izražavala kroz glikemijski indeks a danas se izražava kroz noviji, indeks
glikemijskog opterećenja. Koja je razlika?
Dakle, glikemijski
indeks pokazuje kojom brzinom dolazi do porasta nivoa glukoze u krvi nakon
unosa određene vrste namirnica. Vrednost glikemijskog indeksa zavisi od hemijskog
sastava odnosno složenosti ugljenih hidrata, kao i prisustva masti i proteina u
nekim namirnicama, što značajno usporava varenje i prelazak glukoze u krvotok. Kako
se određuje glikemijski indeks?
Uzima se
određena namirnica na prazan stomak i nivo šećera u krvi se prati tokom dva
sata. Poređenje nivoa šećera u krvi se vrši sa referentnim vrednostima koje se
dobiju nakon uzimanja 50 grama čiste glukoze (glikemijski indeks – 100). Dakle,
što glukoza u krvi brže raste nakon unosa neke namirnice, to je veći
glikemijski indeks. Na skali do 100, namirnice sa niskim glikemijskim indeksom
imaju vrednost nižu od 55, dok je vrednost preko 70 visoka. Među namirnice koje
imaju visok glikemijski indeks spadaju i lubenica, grožđe, banana i ananas pa
su jedno vreme dijabetičari izbegavali ovo voće.
Međutim,
osim toga koliko se šećer brzo oslobađa iz namirnice važno je uzeti u obzir i druge
pojedinosti kao što je ukupna količina koja se oslobodi po porciji. Iz tih
razloga je, na inicijativu Američkog udruženja za borbu protiv dijabetesa (ADA), uveden novi pojam umesto
glikemijskog indeksa, nazvan glikemijsko opterećenje (glycemic load). Dok je glikemijski indeks karakterističan za neku
namirnicu, indeks glikemijskog opterećenja bliže govori o tome kako namirnica
utiče na nivo šećera u krvi jer uključuje i uobičajenu količinu namirnice koja
se pojede.
Na
primer, šargarepa je namirnica koja ima visok glikemijski indeks, što znači da
se šećer iz šargarepe brzo preuzima u crevima. Međutim, šargarepa ima nizak
nivo glikemijskog opterećenja jer ima relativno malo ugljenih hidrata u svom
sastavu, pa je potrebno pojesti četiri pune šolje šargarepe da bi šećer u krvi
zaista brzo porastao. Zato je danas dijabetičarima dozvoljeno da jedu i
lubenicu, grožđe, bananu i ananas, naravno u normalnim količinama, što znači
2-3 porcije dnevno, a jedino što treba da izbegavaju od voća je suvo voće koje
svakako nije izvor vitamina.
SSS.
No comments:
Post a Comment